|
Teken op het
strandje
Ook op het strandje is het oppassen voor teken. De teken zitten
vooral in de de gedeeltes vlak bij de bosjes en de rietkraag.
Bovenstaande foto is gemaakt op het strandje.
Teken & de ziekte van Lyme
Mensen die voor hun plezier of werk in natuurrijke gebieden
komen, doen er goed aan zich te beschermen tegen tekenbeten.
Teken kunnen de ziekte van Lyme overbrengen. Wanneer u enkele
voorzorgsmaatregelen neemt, is de kans op een tekenbeet klein.
De meeste mensen die door teken gebeten worden (tot 94%) worden
niet ziek. Als u de teek binnen 24 uur verwijdert, is de kans op
ziekte zelfs te verwaarlozen. U hoeft alleen naar de huisarts
wanneer u klachten krijgt. De ziekte van Lyme is meestal goed te
behandelen met antibiotica. Meer informatie vindt u in deze
folder.
Teken
Teken zien er uit al bruin-zwarte spinnetjes en zijn tussen de 1
en 3 mm groot. Van maart tot november huizen zij in bossen,
duinen, struiken en hoog gras, wachtend op passerende mensen of
dieren. Teken zijn parasieten: zij bijten zich vast in de huid
van mens en dier om zich vol te zuigen met bloed. Na een dag of
vijf zijn ze verzadigd en laten ze los. Soms zijn teken besmet
met een bacterie (Borrelia burgdorferi) die de ziekte van Lyme
veroorzaakt. Door een tekenbeet kan die bacterie in het lichaam
van mens en dier terechtkomen. De meeste mensen en dieren die
besmet zijn, worden niet ziek maar in sommige gevallen
veroorzaakt de bacterie de ziekte van Lyme.
Ziekte van Lyme
De ziekte van Lyme is een infectieziekte die in drie
opeenvolgende stadia verloopt. Elk stadium kan bepaalde klachten
geven. Het komt echter ook voor dat een stadium voorbij gaat
zonder dat er zich klachten voordoen.
- Tijdens het eerste stadium, drie dagen tot drie weken na de
tekenbeet, kunnen de eerste klachten ontstaan. Rond de plaats
van de beet kan een rode, ringvormige huiduitslag ontstaan, die
zich geleidelijk uitbereidt. Deze huiduitslag is een reden om
naar de huisarts te gaan. Men kan zich ook grieperig voelen met
verschijnselen als hoofdpijn, koorts en vermoeidheid.
- In het tweede stadium, enkele weken of maanden na de
tekenbeet, kan men last krijgen van uitstralende pijn in arm of
been, uitval van gezichtsspieren, dubbel zien, neiging tot
flauwvallen, hartritmestoornissen en pijn aan en zwelling van de
(knie-) gewrichten.
- In het derde stadium van de ziekte spreekt men van chronische
Lymeziekte. Maanden tot jaren na de besmetting kan men te maken
krijgen met een chronische huidaandoening, ernstige loop- of
oriëntatiestoornissen en gewrichtsklachten.
De ziekte van Lyme wordt met een kuur van antibiotica behandeld.
Hoe eerder u erbij bent, hoe gemakkelijker en sneller de
behandeling en hoe beter het resultaat.
Over de klachten die huisdieren door de ziekte van Lyme krijgen,
is geen duidelijkheid. Hoge koorts, stijve gewrichten en een
gebrek aan eetlust worden soms genoemd. Gaat u met vragen
hierover naar de dierenarts.
Besmetting
De ziekte van Lyme is besmettelijk van teek naar mens of
(huis)dier. Mensen kunnen elkaar niet besmetten en de ziekte
wordt ook niet overgedragen van (huis)dier op mens. Bij het
verwijderen van teken van honden lopen mensen geen risico op
besmetting. U kunt niet immuun worden voor de ziekte van Lyme:
elke nieuwe tekenbeet vormt dus een nieuwe kans op besmetting.
Geef de teek geen kans
De beste manier om besmetting te voorkomen, is het vermijden van
contact met struikgewas en hoog gras. Dit kunt u vermijden door
op de paden te blijven en bedekkende kleding te dragen. Draag
bijvoorbeeld dichte schoenen, een lange broek en stop de
broekspijpen in uw sokken. Kinderen lopen, in verband met hun
geringe lengte en manier van spelen in de natuur, meer kans op
een tekenbeet. Een shirt met lange mouwen en een pet op bieden
dan bescherming. Deze voorzorgsmaatregelen zullen niet in alle
situaties haalbaar zijn, maar verkleinen wel de kans op een
tekenbeet. Komen er in een gebeid veel teken voor dan kan u zich
ook beschermen door de huid in te smeren met een insectenwerend
middel met ongeveer 30% DEET. Volwassenen kunnen middelen met
maximaal 50% DEET gebruiken, jonge kinderen met maximaal 20%.
Lees de aanwijzingen op de verpakking.
Controleer op teken
Als u in de natuur bent geweest is het belangrijk om uw huid en
kleding en die van uw kinderen te (laten) controleren op teken.
Kijk vooral op plekken waar de huid dun of warm en vochtig is,
zoals in liezen, knieholten, oksels en op de buik. Bij kinderen
worden teken vaak op het hoofd, in de hals, achter de oren en
bij de haargrens gevonden.
 Teken verwijderen
Wanneer u tijdens of na het natuurbezoek een teek op uw huid
ontdekt, is het belangrijk deze zo snel mogelijk te verwijderen.
Hoe korter de teek de kans krijgt zich vol te zuigen, hoe
kleiner de besmettingskans. Bij verwijdering binnen 24 uur is de
kans op besmetting vrijwel uitgesloten.
Verwijderen van een teek met een pincet:
1. Neem een pincet waarmee u de teek kan vastpakken zonder hem
plat te drukken, bijvoorbeeld een epileer- of tekenpincet (te
verkrijgen bij drogist of apotheek),
2. Plaats het pincet over de teek zo dicht mogelijk op de huid.
Vooraf de teek niet verdoven met olie, alcohol, brandende
sigaret of andere middelen,
3. Trek de teek voorzichtig, met een licht draaiende beweging
uit de huid. Druk de teek hierbij niet plat,
4. Ontsmet het wondje met 70% alcohol, jodiumtinctuur of -zalf.
Noteer de datum in uw agenda. Let in de volgende weken op de
huid rondom de tekenbeetplaats.
Vooraf moet u de teek beslist niet verdoven, daardoor kan de
teek van schrik zijn maaginhoud met bacterie legen in uw huid.
De kans op besmetting wordt daardoor groter.
Naar de huisarts
U moet de huisarts bezoeken wanneer u na een tekenbeet een of
meer van de beschreven klachten hebt. Noem de datum waarop u
(mogelijk) gebeten bent: dat is belangrijke informatie voor de
huisarts. Buiten Nederland kunnen teken (ook) andere ziekten dan
de ziekte van Lyme overbrengen. Raadpleeg een arts wanneer u
klachten krijgt als u in het buitenland door een teek gebeten
bent.
Wanneer u voorzorgsmaatregelen neemt, is de kans op besmetting
door een tekenbeet klein. U hoeft alleen naar de huisarts
wanneer u klachten krijgt. Voor algemene informatie over teken
en de ziekte van Lyme, kunt u (telefonisch) contact opnemen met
de GGD.
bron:RIVM
relevante links:
Tekenradar.nl
Natuurkalender.nl
Lymenet.nl |